CHỢ TẾT

                                     Dải mây trắng đỏ dần trên đỉnh núi ,
                                     Sương hồng lam ôm ấp nóc nhà gianh ,
                                     Trên con đường viền trắng mép đồi xanh ,
                                     Người các ấp tưng bừng ra chợ Tết .
                                     Họ vui vẻ kéo hàng trên cỏ biếc ;
                                     Những thằng cu áo đỏ chạy lon xon ,
                                     Vài cụ già chống gậy bước lom khom ,
                                     Cô yếm thắm che môi cười lặng lẽ ,
                                     Thằng em bé nép đầu bên yếm mẹ.
                                     Hai người thôn gánh lợn chạy đi đầu ,
                                     Con bò vàng ngộ nghĩnh đuổi theo sau .
                                     Sương trắng rỏ đầu cành như giọt sữa ,
                                     Tia nắng tía nháy hoài trong ruộng lúa .
                                     Núi uốn mình trong chiếc áo the xanh ,
                                     Đồi thoa son nằm dưới ánh bình minh .
                                                                   *
                                     Người mua bán ra vào đầy cổng chợ .
                                     Con trâu đứng vờ dim hai mắt ngủ ,
                                     Để lắng nghe người khách nói bô bô.
                                     Anh hàng tranh kĩu kịt quảy đôi bồ ,
                                     Tìm đến chỗ đông người ngồi dở bán .
                                     Một thầy khóa gò lưng trên cánh phản ,
                                     Tay mài nghiên hí hoáy viết thơ xuân .
                                     Cụ đồ nho dừng lại vuốt râu cằm ,
                                     Miệng nhẩm đọc vài hàng câu đối đỏ .
                                     Bà cụ lão bán hàng bên miếu cổ ,
                                     Nước thời gian gội tóc trắng phau phau .
                                     Chú hoa man đầu chít chiếc khăn nâu ,
                                     Ngồi xếp lại đống vàng trên mặt chiếu .
                                     Áo cụ lý bị người chen sấn kéo ,
                                     Khăn trên đầu đương chít cũng tung ra .
                                     Lũ trẻ con mải ngắm bức tranh gà ,
                                     Quên cả chị bên đường đang đứng gọi .
                                     Mấy cô gái ôm nhau cười rũ rợi ,
                                     Cạnh anh chàng bán pháo dưới cây đa ,
                                     Những mẹt cam đỏ chót tựa son pha ,
                                     Thúng gạo nếp đong đầy như núi tuyết ,
                                     Con gà trống mào thâm như cục tiết ,
                                     Một người mua cầm cẳng dốc lên xem .
                                                                    *
                                     Chợ tưng bừng như thế đến gần đêm .
                                     Khi chuông tối bên chùa văng vẳng đánh ,
                                     Trên con đường đi các làng hẻo lánh ,
                                     Những người quê lũ lượt trở ra về .                                     Ánh dương vàng trên cỏ kéo lê thê ,
                                     Lá đa rụng tơi bời quanh quán chợ .                                            Đoàn Văn Cừ  -   đăng trên báo Ngày nay
Những hình ảnh cuộc đời Việt Nam xưa còn lưu lại trong thời nay chẳng bao lâu sẽ mất hết .Nếu ta không gấp gấp ghi chép lấy thì rồi chẳng còn biết tìm kiếm vào đâu .Gần đây đã có một ít nhà viết tiểu thuyết  ưa thuật chuyện  đồng quê ,nơi nương náu cuối cùng của dĩ vãng .Nhưng đời sống ở đồng quê có một nhịp nhàng riêng ,thể văn tiểu thuyết không diễn ra được .Phải có thơ .Trong các nhà thơ đồng quê ,không ai có ngòi bút dồi dào mà rực rỡ như Đoàn Văn Cừ .Những bức tranh trong  thơ Đoàn Văn Cừ  không phải chỉ đơn sơ vài nét như các bức tranh xưa của Á Đông .Bức tranh nào cũng đầy rẫy sự sống và rộn rịp những hình sắc tươi vui .Mỗi bức tranh là một thế giới linh hoạt .Người xem tranh hoa mắt vì những nét những màu hình như rối rít cả lại ; nhưng nhìn kỹ thì màu nào nét nào cũng ngộ nghĩnh vui vui .
   Đây ,trong chợ Tết ,bên cạnh thầy khóa đương gò lưng viết :
                                          Cụ đồ nho dừng lại vuốt râu cằm ,
                                          Miệng nhẩm đọc vài hàng câu đối đỏ .   Đoàn Văn Cừ đã biết nhận xét rất tinh   lại sẵn hồn thơ phong phú ,hai điều thường ít đi với nhau .Phải có hồn thơ mới thấy được dưới ánh bình minh :
                                           Tia nắng tía nháy hoài trong ruộng lúa .
   Thỉnh thoảng giữa những câu tả chân chặt chẽ ,chen vào một câu bất ngờ ,vụt ngời lên như một luồng sáng chen giữa bức tranh :

                                           Bà cụ lão bán hàng bên miếu cổ ,

                                           Nước thời gian gội tóc trắng phau phau .

   Và bao giờ cuối bài thơ  cũng có một vài câu khêu gợi .

   Cuối bài " Chợ Tết" :

                                          Ánh dương vàng trên cỏ kéo lê thê ,

                                          Lá đa rụng tơi bời quanh quán chợ .

   Cuối bài "Đám cưới màu xuân ":

                                          Chỉ còn nghe văng vẳng tiếng chim xuân

                                          Ca ánh ỏi trên cành xanh tắm nắng .

   Những câu ấy đều khép lại một thế giới  và mở ra một thế giới:khép một thế giới thực, mở một thế giới mộng.Cảnh trước mắt vừa tan thì tình trong lòng cũng vừa nhóm  .Mắt ta không thấy gì nữa  nhưng lòng ta bỗng bâng khuâng .

   Đoàn Văn Cừ trước sau đăng báo chỉ có sáu bảy bài thơ .Bài nào cũng hay ,cũng có bài đăng Ngày nay số thường nhưng cứ nghĩ đến Ông là tôi lại nghĩ đến Tết .Cái tên Đoàn Văn Cừ trong trí tôi đã lẫn với màu bánh chưng ,mùi thuốc pháo ,vị mứt gừng .Cứ mỗi lúc xuân về Người lại gửi trên báo một chuỗi cười ngũ sắc .Tiếng cười ta còn nghe văng vẳng thì người đã biến đâu rồi và ta đành chờ mùa xuân khác .Thế rồi báo chết ,tăm tích người cũng mất .Cho đến hôm nay ,viết mấy lời giới thiệu thơ Đoàn Văn Cừ ,tôi vẫn chưa biết gì thêm về con người ấy .

                                                                                                   Octobre1941

  Trên đây là toàn văn bài giới thiệu thơ Đoàn Văn Cừ của Hoài Thanh-Hoài Chân trong cuốn Thi nhân Việt Nam. Có rất nhiều bài viết về Ông nhưng khó có ai nói hay hơn hai ông tuy cách dùng từ so với ngày nay có đôi chút lạ lẫm về câu văn hay chính tả .

   Mê thơ nhưng không có khiếu nên đành sưu tầm hoa thơm cỏ lạ đưa lên mời bè bạn xa gần ghé qua thưởng lãm ,mong kéo dài đôi chút dư vị ngày Xuân trước khi những sự vụ hằng ngày đưa ta trở về với lo toan cơm áo .