Hoa Đào là hoa của ngày Tết ,nhất là Tết Hà Nội ,nói đến hoa Đào lại nhớ tuyệt bút của Nguyễn Du tả hoa đào dựa theo bài thơ Đề tích sở kiến xứ của Thôi Hộ
Trước sau nào thấy bóng người
Hoa đào năm ngoái còn cười gió Đông
Thôi Hộ ( tự là Ân Công ,người quận Bác Lăng ) tư chất đẹp đẽ nhưng ít giao du ,nhân tiết Thanh Minh một mình dạo chơi phía nam thành Lạc Dương ,thấy một vườn đào bèn gõ cửa xin nước uống .Một cô gái tươi đẹp ra mở ,hỏi tính danh rồi đem nước mời uống ,tình ý có vẻ đậm đà .Thanh Minh năm sau chàng tìm lại chốn cũ thì thấy cửa đóng then cài nên đề thơ trên cửa rồi về .Mấy hôm sau lại đến chợt nghe có tiếng khóc ,một ông lão ra hỏi ;"Ông có phải là Thôi Hộ không ?Con gái tôi đọc thơ ông đã nhịn đói mà chết " Thôi Hộ xin vào khấn trước xác người con gái, nàng sống lại cùng chàng nên duyên vợ chồng .Sau Thôi Hộ thi đậu Tiến sĩ làm đến chức Tiết độ sứ Lĩnh Nam.
Khứ niên kim nhật thử môn trung
Nhân diện bất tri hà xứ khứ
Đào hoa y cựu tống Đông phong
Năm ngoái ngày này ở cửa trong
Mặt ai ửng thắm với đào hồng
Mặt ai chẳng biết giờ đâu mất
Như cũ hoa đào cợt gió Đông
Nguyễn Khuê dịch
Hay như Trương Húc (713-763 ) khi xưa ,trông hoa trôi theo dòng nước mà nhớ đến Đào hoa nguyên ký của Đào Tiềm (365-427 ) viết nên Đào hoa khê :
Ẩn ẩn phi kiều cách dã yên
Thạch ky tây bạn vấn ngư thuyền
Đào hoa tận nhật tùy lưu thủy
Động tại thanh khê hà xứ biên
Thấp thoáng cầu treo cách khói đồng
Bờ tây ghềnh đá hỏi ngư ông
Hoa đào trôi mãi theo dòng nước
Động ở bên nào mé suối trong Khương Hữu Dụng dịch
Nhưng hoa đào cũng tượng trưng cho thân phận mỹ nhân mà hồng nhan đa truân có lẽ từ thân phận éo le và đau thương của nàng Tức Vĩ người mà dân gian tôn xưng là Đào hoa phu nhân là Đào hoa bạc mệnh .Chuyện kể rằng :Sở Văn Vương biết nàng Tức Vĩ ,vợ của Tức Hầu là một tuyệt thế giai nhân với đôi má hồng như ánh hoa đào nên rắp tâm chiếm đoạt ,bèn bày kế tuần du ,Tức Hầu phải mở tiệc nghênh đón ,Sở Vương cho đòi nàng Tức Vĩ dâng rượu ,nàng phải ra rót rượu nhưng không chịu tự mình dâng lại trao cho cung nữ dâng lên .Mượn cớ Sở Vương ghép tội Tức Hầu ,bắt giữ rồi chiếm đoạt vợ .Nàng định tuẫn tiết nhưng một tướng nước Sở can ngăn mà rằng "Phu nhân không muốn cứu chồng sao" rồi đưa nàng nộp cho Sở Vương .Tức Hầu hận mà chết .Tuy bị cưỡng bức sống và có hai con cùng Sở Vương nhưng suốt quãng đời đó đến lúc chết nàng không nói một lời với kẻ đã bức hại chồng mình .Khi nàng mất ,dân Sở cảm thương nàng đã lập miếu thờ ,gọi là " Đào hoa phu nhân miếu " mà Vương Duy (701-761) đã viết nên tuyệt tác Tức phu nhân
Mạc dĩ kim thời sủng
Năng vong cựu nhật ân
Khán hoa mãn nhãn lệ
Bất cộng Sở Vương ngôn
Tạm dịch :
Cho dù nay sủng ái
Sao quên nổi ân xưa
Ngắm hoa lệ nhòa mắt
Chẳng đáp lời Sở Vương
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét