Translate

Chủ Nhật, 9 tháng 12, 2012

HOÀNG HẠC LÂU

   Tác giả

   Thôi Hiệu ( ? -754 ) người Biện Châu ,nay là thành phố  Khai Phong , tinh  Hà Nam .Năm Khai Nguyên thứ 11 ( 723) ông thi đỗ tiến sĩ .Trong Truyện các tài tử đời Đường ( quyển 1) của Tân Văn Phòng đời Nguyên có viết :  "Thôi Hiệu đi chơi Vũ Xương ,lên lầu Hoàng Hạc tức cảnh  đề thơ .Sau đó Lý Bạch tới và nói :Trước mắt có cảnh đẹp mà không nói được vì Thôi Hiệu đã đề thơ trên đầu rồi .Bèn gác bút mà đi ".



   Lý Bạch từng phỏng theo bài này để viết Anh Vũ châu  Đăng Kim Lăng Phượng Hoàng đài .



   Đây là bài thơ thể thất ngôn luật thi ,bài thơ này bày tỏ nỗi nhớ người xưa mà tìm chẳng  gặp ,rồi chuyển sang nỗi buồn nhớ quê hương từ cảnh vật hiện ra trước mắt ,chủ đề chuyển đổi thật là tự nhiên .

            Phiên âm :                               

                                                      

                                   Tích nhân dĩ thừa hoàng hạc khứ 
                                   Thử địa không dư Hoàng Hạc lâu
                                   Hoàng hạc nhất khứ bất phục phản
                                   Bạch vân thiên tải không du du
                                   Tình xuyên lịch lịch Hán Dương thụ
                                   Phương thảo thê thê Anh Vũ châu
                                   Nhật mộ hương quan hà xứ thị
                                   Yên ba giang thượng sử nhân sầu .


            Dịch nghĩa :
                             Ông tiên thời xưa đã cưỡi hạc vàng bay đi
                             Nơi đây chỉ còn lại lầu Hoàng Hạc trống vắng
                             Hạc vàng đã bay rồi thì không bao giờ trở lại
                             Mây trắng ngàn năm vẫn còn lững lờ trôi
                             Hàng cây phía Hán Dương (bên kia sông )lúc trời quang 
                              trông rõ  mồn một (như ngay trước mắt )
                              Trên bãi Anh Vũ (nơi xa).thấy toàn cỏ thơm rậm rạp
                              Hoàng hôn mặt trời lặn,quê ta ở nơi nào
                              Cảnh sóng nước mịt mù khiến lòng người ưu tư

  
Thử địa không dư Hoàng Hạc lâu  nếu dịch nghĩa là : Nơi đây chỉ còn trơ lại lầu Hoàng Hạc ,hoặc dịch thơ :Mà đây Hoàng Hạc riêng lầu còn trơ (Tản Đà) ,Trơ lầu Hoàng Hạc chốn này thôi (Khương Hữu Dụng ) thì chưa lột tả hết ý tứ của chữ :Không .Không ở đây đã phác họa cảnh trống trải hoang vắng ,rõ ràng đã biểu lộ việc tác giả đang chìm trong mạch suy tư ,nuối tiếc .
   Mở đầu bài thơ , tác giả đã gợi lên cảnh lầu Hoàng Hạc , di tích chon von trên núi đá để rồi ngoái nhìn xưa và nay mà đi đến nỗi buồn trống trải .Từ cảnh trời chiều  của :
                                                       Hán Dương sông tạnh ,cây bày
                                                       Bãi xa Anh Vũ xanh dày cỏ non
   mà trào dâng nỗi niềm nhớ quê man mác ,kết cấu bài thơ nhẹ nhàng ,chuyển đổi tự nhiên ,linh hoạt. Ba câu đầu có 3 lần nhắc  tới Hoàng Hạc là bắt nguồn từ cách thức chuyển đổi của dân ca Lục Triều ,không thuộc cách thức của luật thi .Ở liên thứ ba có các từ láy lịch lịch (rõ[mồn một] )chỉ về hàng cây phía Hán Dương bên kia sông  và thê thê (rậm rạp )chỉ về cỏ thơm trên bãi Anh Vũ tạo thành cặp đối rất hay (Nguyễn Quốc Siêu bình )
   Nghiêm Vũ  đời nhà Tống trong tập Thương lăng thi thoại  có lời bình như sau :"Đường nhân thất ngôn luật thi ,đương dĩ Thôi Hiệu  Hoàng Hạc lâu đệ nhất "nghĩa là :Luật thất ngôn người đời Đường thì Hoàng Hạc lâu của Thôi Hiệu là nhất .
                     Dịch thơ :
                                                      
Hạc vàng ai cưỡi đi đâu
                                                  Mà đây Hoàng Hạc riêng lầu còn trơ
                                                       Hạc vàng đi mất từ xưa
                                                  Nghìn năm mây trắng bây giờ còn bay
                                                       Hán Dương sông tạnh cây bày
                                                  Bãi xa Anh Vũ xanh dày cỏ non
                                                       Quê hương khuất bóng hoàng hôn
                                                  Trên sông khói sóng cho buồn lòng ai
                                                                                                           
Tản Đà dịch


                                                      
Ai cưỡi hạc vàng đi mất hút
                                                    Trơ lầu Hoàng Hạc chốn này thôi
                                                       Hạc vàng một đã đi đi biệt
                                                     Mây trắng ngàn năm bay chơi vơi
                                                       Sông tạnh Hán Dương cây sáng ửng
                                                     Cỏ thơm Anh Vũ bãi xanh ngời
                                                       Hoàng hôn về đó quê đâu tá
                                                     Khói sóng trên sông não dạ người
                                                                                          
Khương Hữu Dụng dịch
                                          Người đi theo hạc khuất chân trời
                                          Lầu vắng hoàng hôn lặng lẽ trôi
                                          Muôn thuở phượng hoàng bay viễn xứ
                                          Nghìn năm mây trắng giạt ngàn khơi
                                          Hán Dương lộng bóng rừng cây thắm
                                          Anh Vũ mượt mà thảm cỏ tươi
                                         Chiều xuống, sầu thương về cố quận
                                         Sương đêm khói sóng lệ đầy vơi...
                                                        Tiểu Vũ Vi


     



Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét