CHUYỆN CHỮ CHUYỆN NGHĨA

THÁNG  CỦ  MẬT


      Ngày xưa ,cứ đến mấy  tháng giáp Tết  Nguyên Đán là nạn trộm cắp ở các làng quê lại nổi lên rất dữ ,nhất  là vào những đêm cuối tháng tối tăm mù mịt .Vì vậy để bảo đảm an ninh cho dân ăn Tết ,cứ sắp đến tháng Chạp hằng năm là quan trên lại gửi công văn tới từng làng xã thuộc địa hạt mình quản lý để nhắc nhở  các hương thân phụ lão ,lý trưởng tuần trương  phải đôn đốc tuần phiên " củ sát cẩn mật " trong làng ngoài xóm đề phòng trộm cướp .
       Từ ghép " củ mật "  chính là cụm từ "củ sát cẩn mật " (coi xét cẩn thận và chu đáo ) dạng nói rút gọn .Dân ta bảo nhau trong tháng giáp Tết phải đề cao cảnh giác ,trông nom nhà cửa đồ đạc cho cẩn thận kẻo mất ,thế nên khi nói tháng củ mật  cũng có nghĩa là tháng có nhiều trộm cướp .

                                                      ***********************************

                                    BÁCH  NIÊN  GIAI  LÃO
  
        Trên báo Thanh niên số 151(31-5-2005)có bài Bệnh nhân Phong đầu tiên sống thọ 100 tuổi tại Việt Nam ,bài báo cho biết một bà cụ bị bệnh phong từ nhỏ ,tứ chi co quắp dị dạng và không có chồng ,vậy mà bài báo lại viết :Cụ đã sống vui vẻ và thọ đến "bách niên giai lão ".
        Bách niên giai lão là thành ngữ tiếng Hán dùng để chỉ vợ chồng hòa thuận ,chung sống  hạnh phúc với nhau trọn đời đến lúc đầu bạc răng long ,câu này cũng thường dùng để chúc đôi vợ chồng trẻ mới cưới .Vậy mà lại dùng câu này đối với cụ già suốt đời sống độc thân thì không những là sai mà còn như mỉa mai người ta vậy .
   Phụ chú :
   Từ chữ Giai là "đều ,cùng " được viết với  bộ Bỉ ở trên  ,bộ Bạch ở dưới ,khi  thêm bộ Nhân đứng vào bên trái chữ mới là  chữ Giai trong "giai lão "với nghĩa là "cùng ,như "

                                                 (Tự điển Trung Việt thông dụng -Lạc Thiện Tăng Văn Hỷ )