SƠ LƯỢC VỀ TÍN NGƯỠNG THỜ MẪU VÀ TAM,TỨ PHỦ - PHẦN III

Mẫu Đệ Tam Thuỷ Cung, Xích Lân Công Chúa
Mẫu Đệ Tam Thuỷ Cung, Xích Lân Công Chúa ,hay còn có danh hiệu khác như “Động Đình Công Chúa Ngọc Hồ Thần Nữ”,”Thuỷ Tiên Công Chúa”,”Thuỷ Cung Thánh Mẫu”.Sự tích của Thánh Mẫu được thể hiện rõ trong bản văn Mẫu Thoải, ngoài ra còn có tác phầm “Liễu Nghị truyền thư” (Truyện Liễu Nghị) bên Trung Hoa.Bản văn Mẫu Thoải nói về sự tích của Thánh Mẫu: Ngài vốn là Con gái của Vua Thoải Quốc Động Đình được gả cho Kính Xuyên một gia đình lệnh tộc dưới thuỷ cung.Kính Xuyên có người vợ lẽ là Thảo Mai.Thảo Mai giáo dở vu oan cho Tiên Chúa ,Kính Xuyên không xét trước sau mà đem đầy Tiên Chúa vào chốn rừng sâu mặc cho thú dữ ăn thịt. Tại nơi rừng sâu Tiên Chúa được sự yêu mến của muông thú,hoa cỏ lá cây.Cũng hay cho con tạo xoay vần mà Tiên Chúa gặp được Liễu Nghị trên đường lai kinh ứng thí đi ngang qua.Ngài đã viết chúc thư và trao cho Liễu Nghị kèm với một kim thoa nhờ chàng mang tới thuỷ cung.Liễu Nghị nghe theo lời Tiên Chúa chỉ đường mà tới Bể Đông, dùng kim thoa gõ vào cây ngô đồng như đúng lời dặn.Bỗng dưng nước rẽ làm đôi đón Liễu Nghị vào tới thuỷ cung,ở đây chàng đã tâu trình bức thư phong mà Tiên Chúa gửi gắm.Đọc xong lá thư Vua Thoải Quốc nổi giận sai Trưởng Tử Xích Long Hầu đi đón Tiên Chúa hồi cung và đem trừng phạt Kính Xuyên và Thảo Mai.Trong đoạn văn Mẫu Thoải có đoạn kết rằng:
Đã nên đấng anh linh liệt nữ
Trách chi người vụng xử chấp nê
Bằng nay tiên chúa sinh chi
Giá đem sau trước mà suy sự lòng
Rũ sạch không những niềm tân khổ
Nương uy trời tế độ sinh linh
Đời đời nức tiếng thơm danh
Biển vàng ghi tạc sử xanh dõi truyền
Kiêm ngũ phúc dâng lên cõi thọ
Nước trị trường thánh chúa hưng long
Mẫu về chắc giáng điện trung
Khuông phù đệ tử hưng long thọ trường




Mẫu Đệ Tứ Nhạc Tiên, Sơn Lâm Công Chúa
Mẫu Đệ Tứ Nhạc Tiên, Sơn Lâm Công Chúa còn có các danh hiệu khác như Diệu Tín, Diệu Nghĩa Thiền Sư; Lê Mại Đại Vương,Bạch Anh Công Chúa quản trưởng sơn trang triều mường,Bà Chúa Sơn Trang,Bà Chúa Thượng Ngàn,Mẫu Thượng Ngàn….
Mẫu Thượng Ngàn là vị thần cai quản núi rừng,Có nhiều sự tích gắn với Mẫu Thượng Ngàn như La Bình Công Chúa (con gái Sơn Tinh Đại Vương); Quế Hoa Mỵ Nương....Thánh Mẫu đã nhiều lần khuông phù cho các đời vua Lê che chở cho muôn dân nhất là trong các vùng rừng núi.Sự tích Mẫu Thượng Ngàn có trong Đông Cuông Công Chúa Văn;Thượng Ngàn Thánh Mẫu Văn…Tuy nhiên đa phần các sự tích đều mở ảo không rõ ràng về lai lịch của bà.Những nơi nào có rừng núi người ta đều thấy sự hiện thân của Bà Chúa Sơn Trang.Những đền thờ bà ở rất nhiều nơi như Đền Đông Cuông,Đền Bắc Lệ, Đền Suối Mỡ….Trong văn Mẫu Thượng Ngàn có đoạn viết
Khắp đâu đâu nức danh đều biết
Chúa Thượng Ngàn lẫm liệt thần cơ
Tụ Long Bảo Lạc Tam Cờ
Sông Thao sông Cả sông Bờ sông Dâu
Khắp các châu nức danh thần nữ
Tự Lê triều quốc sử còn ghi
Danh thơm Nam Bắc Trung kì
Bảo dân hộ quốc độ trì tứ phương
Sắc Lê Mại Đại Vương trường trị
Đông Cuông từ đích vị danh lam
Chim kêu vượn hót trên ngàn
Tả thời bạch hổ hữu đoàn thanh long
Muôn dân đều trông đợi nơi Thánh Mẫu sự an lành ,mạnh khoẻ :
Hiển thánh tích lưu truyền vạn đại
Sắc tặng phong Lê Mại Đại Vương
Thông minh chính trực khác thường
Ra tay sát quỷ bốn phương thái hoà
Khắp trong nước trẻ già trai gái
Đội ơn bà mạnh khoẻ sống lâu
Muôn dân lễ bái kêu cầu
Sở nguyện như ý sở cầu tòng tâm



Phần 2: NHỮNG BẢN VĂN CHẦU TỨ PHỦ
CÔNG ĐỒNG TỨ PHỦ VĂN
Bỉ cách
Bảo nhang phước úc khởi tường yên
Thụy khí xung đằng thấu cửu thiên
Nhang giảo chí thành,đăng bảo an
Nguyện cờ đệ tử đắc bình an
Miễu cách:
Việt Nam thuở nền an vương thất
Chuyển pháp luân Phật nhật tăng huy
Kim niên, kim nguyệt, nhật thì.
Đệ tử tâu quy Phật thánh mười phương
Nức khói hương chiên đàn giải thoát
Thoảng mùi hoa ưu bát thơm bay
Nam mô Phật ngự phương Tây
Sen vàng choi chói hiệu nay Di Đà
Ngự trước tòa lưu ly bảo điện
Phật Thích Ca ứng hiện tự nhiên
Tiêu thiều nhã nhạc dưới trên
Cửu Long phún thủy quần tiên ca đàn
Đức toà thị ngại vàng rờ rỡ
Phóng hào quang rực rỡ vân yên
Quan Âm ngự trước án tiền
Tả hữu bồ tát tăng thiền, già na
Đức Hộ Pháp Vi Đà thiên tướng
Vận thần thông vô lượng vô biên.Thổng cách:
Tận hư không giới thánh hiền
Dục giới sắc giới chư thiên đều mời
Vua Đế Thích Quản cai thiên Chủ
Vua Ngọc Hoàng thiên Phủ chí tôn
Dương phủ ngũ nhạc thần vương
Địa phủ thập điện Minh Vương các tòa
Dưới thoải cung giang hà ngoại hải
Chốn Động Đình Bát Hải Long Vương
Tam nguyên, tam phẩm tam quan
Quản chi tội phúc nhân gian cầm quyền
Ngôi Bắc Cực trung thiên tinh chúa
Tả Nam Tào chua sổ trường sinh
Hữu quan Bắc Đẩu thiên đình
Thập nhị bát tú cửu tinh huy hoàng
Khắp tam giới bách quan văn vũ
Hội công đồng tứ phủ vạn linh
Cửu trùng Thánh Mẫu thiên đình
Bán thiên công chúa quế quỳnh đôi bên
Hội bàn tiên khăn điều áo thắm
Chốn Quảng Hàn cung cấm vào ra
Thỉnh mời Quốc Mẫu Vua Bà
Công đồng Thánh Mẫu tam tòa chúa tiên
Đền Sòng Sơn -Địa Tiên Vương Mẫu Phú nói:
Đất phủ Giày nổi dấu thiên nhan
Thỉnh mời Thánh Mẫu Đệ Tam
Xích Lân Long Nữ ngự đền Thủy Cung
Tướng uy hùng năm quan hoàng tử
Lĩnh sắc rồng cai ngự bốn phương
Quyền cai sơn thoải đại giang
Đông Cuông Tuần Quán thượng ngàn tối linh
Khắp tam giới đình thần tứ phủ
Hội Công Đồng văn vũ bá quan
Tả mời thái tuế đương niên
Hữu quan đương cảnh thành hoàng quản cai
Tiền hậu lai Lê Triều Thái Tổ
Lệ tùy tòng thừa sự hôm mai
Thỉnh mời Tứ Phủ Khâm Sai
Thủ Đền Công Chúa đáng tài thần thông
Thỉnh tam thập lục cung tiên thần nữ
Quản chư tào thừa sự sớm khuya
Pháp vân Pháp vũ uy nghi
Pháp lôi Pháp điện hộ trì phi phong
Tướng thiên cung mão đồng đai giáp
Lốt thủy tề năm sắc phi phươngDọc cách:
Thỉnh mời bát bộ sơn trang
Bên thời thập nhị tiên nương chầu vào
Các bá quan cơ nào đội ấy
Giáng bản đền lừng lẫy uy nghi
Thổ Công Thổ Địa thần kỳ
Ngoại Giang Hà Bá sơn kỳ thần linh
Sắc cẩn thỉnh thiên binh lưc sĩ
Ngũ Hổ thần vạn vị hùng binh
Thỉnh mời liệt vị bách linh
Binh tùy binh tiếp hùng binh đáo đềnDồn:
Phép tự nhiên thiên trù tống thực
Thập biến thiên vạn ức hà sa
Nam mô tát phạ đát tha nga đa phạ rô chỉ đế
Án, tam bạt ra, tam bạt ra hồng
Án tông tông tông tông tông thủy luân nhũ hải
Biến trần trần sái sái giai sung
Nhất nghi lục cúng viên thông
Ân cần phụng hiến công đồng như lai
Nguyệt vân lai cầu an bảo tọa
Đại từ bi hỷ xả tri tâm
Cứ trong một tháng đôi tuần
Dâng hoa cúng quả cầu trăm tuổi già
Hội tam đa , trình tường ngũ phúc
Độ cho đồng hưởng lộc thiên xuân
Thỉnh mời Phật giáng lưu ân
Công Đồng lưu phúc thiên xuân thọ trường


Ghi chú :Đoạn dị bản của bỉ cách
Dị bản 1: CÔNG ĐỒNG TỨ PHỦ VĂN
Thần kim ngưỡng khải tấu chư tôn
Toạ thượng dương dương nghiễm nhược tồn
Nguyện thỉnh pháp âm thi huệ lực
Tuỳ cơ phó cảm nạp trần ngôn
Dị bản 2:
Sâm sâm hạt giá ,tòng không hạ
Hiển hiển loan dư ,mãn toạ tiền
Bất xá uy quan phu thần lực
Chứng minh công đức lượng vô biên.
Dị bản 3:
Một nén hương thơm thấu cửu thiên
Kính thiên kính địa kính phật tiền
Chữ rằng nhất niệm thông tam giới
Cầu cho trăm họ đắc bình yên
Dị bản 4 :
Nhất kính tâm hương thấu cửu trùng
Công đồng văn vũ chốn tiên cung
Đàn duyên sớ điệp nay cầu đảo
Giáng thần vô lượng vận thần thông
Dị bản 5:
Phật thánh tòng không lai gíáng hạ
Vạn linh thánh chúng ngự dương toà
Tuỳ phương ứng hiện lai chứng giám
Nguyện kỳ phúc lộc tựa hà sa


VĂN CÔNG ĐỒNG (Dị bản)
Lòng tin tâu kính Phật Trời
Mười phương chư Phật,độ tôi những là
Nam mô Đức Phật Thích Ca
Cùng Đức Thánh Mẫu, Phật Bà Quan âm
Tiếng đồn náo nức xa gần
Ai ai cũng đến ân cần xin con
Cầu bà :bà độ có con
Có nam có nữ vuông tròn tốt thay
Đức Phật hoá phép nghìn tay
Tô mặt vẽ mày hình thể tốt tươi
Thỉnh Đức Thượng Thiên trên trời
Giáng xuống hạ giới,cứu người trần gian
Nhà giàu cho tới nhà quan
Ai ai cũng đến kêu oan cửa Bà
Cứu người phúc đẳng hà sa
Phép thiêng dân lạc, thịnh hoà yên vui
Trống tôi đã thỉnh ba hồi
Đầu tôi đội trời, miệng niệm Như Lai
Đức Phật tôi đã thỉnh lai
Mời khắp Tam phủ, giáng lai đền Rồng
Phật Thánh hoá phép thần thông
Uy linh cảm ứng, hộ trì thế gian
Chiêu tài tiếp lộc muôn vàn
Ngự đồng cứu độ thế gian lạ thường
Đồng tôi tâu đến Ngọc Hoàng
Giá ngự ngai vàng, lồ lộ kiều cung
Thượng Thanh giá ngự phương Đông
Thái Thanh đã ngự đền Rồng thiêng thay
Ngọc Thanh giáng ngự phương Tây
Tản Viên Thánh Cả, ngự rày bàn loan
Triều thần văn vũ bách quan
Ai ai là chẳng tấu lên thiên đình
Nam Tào cầm sổ chua sinh
Bắc Đẩu chua lộc, phân minh thay là
Bao nhiêu hạ giới người ta
Nam nữ trẻ già sổ đã chép ghi
Chữ rằng: “thiên võng nan tri”
Đạo Trời lồng lộng, phép thì thiêng thay
Phúc lành đưa đến chưng đây
Đệ tử tôi rày: có số thiên cung
Sắc vàng choi chói vua phong
Dâng trước ngai rồng, cầm bút chua phê
Lại tâu bản thổ thần kỳ
Cùng quan Hà Bá, tức thì đệ lên
Quỳ tâu Tam Thánh: Tản Viên
Huyền Đàn, Độc Cước dâng lên tức thì
Lại tâu Quốc Mẫu đan trì
Ban bổng lộc về cho đệ tử nay
Lộc này lộc thánh tốt thay
Ai khéo hầu hạ ban nay lộc nhiều
Thiên trù tống thực vua yêu
Niên nguyệt dập dìu tiền của chẳng vơi
Giàu sang số hệ bởi trời
Cầu được mạnh khoẻ yên vui trong nhà
Điều lành tôi dám tâu qua
Thế gian ai biết, trẻ già ai hay
Kẻ gian đâu biết sự này
Đồng tôi tâu bày tam phủ ba vua
Linh Tiêu Ngọc Hoàng đế đô
Thiên Địa Thuỷ Nhạc, các vua ngự toà
Động đình thuỷ tộc hải hà
Trên trời sấm động mưa sa vội vàng
Gió đưa mây phủ sáng quang
Tối tăm trời đất bên giang bao giờ
Sân rồng nổi đôi lá cờ
Tự nhiên phẳng lặng như tờ bốn phương
Bốn bề vằng vặc như gương
Bảng vàng hốt bạc bước sang ngự lầu
Vua ngự phượng các long lâu
Chư Tiên công chúa đứng đầu Thánh Vương
Trên trời bổng lộc toà vàng
Vua Cha ngự trước các Hoàng ngư sau
Đồng bộ đới cước vào chầu
Hai mươi bảy bộ đứng hầu đôi bên
Trước đền Thánh Mẫu Thuỷ Tiên
Con cả cầm quyền Hoàng cả Xích Lân
Phân minh nghị luận công đồng
Lưỡng ban văn vũ đều cùng quỳ tâu
Lòng thành khẩn nguyện sở cầu
Chúng dân phụng sự quỳ tâu đế đình
Mười phương chư Phật chứng minh
Cứu dân độ thế nhân sinh xa gần
Chữ rằng Thánh giáng lưu ân
Công Đồng lưu phúc thiên xuân thọ trường

                                                                    Còn tiếp...